Αμολάνε οι οικολόγοι τα φίδια με το ...τσουβάλι;

Έτσι και τολμήσεις να δηλώσεις ότι συμπαθείς τους «οικολόγους», σύντομα θα ακούσεις μια εξωφρενική ερώτηση: μα, καλά, γιατί εσείς οι οικολόγοι αμολάτε φίδια με το τσουβάλι και έχετε γεμίσει όλη την ύπαιθρο με αυτά; Εκεί είναι που μένεις άναυδος...

Μα καλά σκέφτεσαι, από πού κι ως πού τους μπήκε μια τέτοια ιδέα; Και δεν είναι μόνο τα φίδια. Κατά καιρούς θα ακούσεις για απελευθερώσεις λύκων, τσακαλιών, ποντικιών, ακόμη και για ...μύγες και ψύλλους έχει ακουστεί, που οι «οικολόγοι» σκορπίζουν από ελικόπτερα!!!
Πρόκειται προφανώς για έναν ακόμα από τους διαβόητους «αστικούς μύθους» που κυκλοφορούν ευρέως στις κοινωνίες της μαζικής κουλτούρας. Πιθανόν κάποιοι μάθανε για τη δράση περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίες περιθάλπουν τραυματισμένα άγρια ζώα, τα οποία απελευθερώνουν μετά την αποθεραπεία τους, και τη συνδυάσανε στο μυαλό τους μαζί με διάφορα εντυπωσιακά ντοκιμαντέρ που προβάλλει η τηλεόραση για κάτι τύπους που μαζεύουν φίδια στην έρημο ή για άλλους που διατηρούν άγρια ζώα στο σπίτι τους και όταν μεγαλώσουν τα πετάνε στους υπονόμους και στα ρέματα οπότε, νάτος ο συνειρμός!
Αλλά πάλι, μύγες και ψύλλοι, αυτό πάει πολύ! Ίσως, σκέφτομαι, έβαλαν το χεράκι τους και κάποιοι που έχουν συγκεκριμένα συμφέροντα ενάντια στους οικολόγους, όπως κάποιοι φανατικοί κυνηγοί, αλλά και λαθροϋλοτόμοι, καταπατητές, τοπικοί κομματάρχες που δεν θα ήθελαν κάποιο «πράσινο» κόμμα να τους φάει ψήφους και ούτω καθεξής.
Η ειρωνεία είναι ότι, ενώ οι υπερασπιστές του περιβάλλοντος δεν θα άφηναν ελεύθερο στη φύση ένα ζώο που γεννήθηκε στην αιχμαλωσία, γιατί είναι απίθανο να επιβιώσει, ούτε, πολύ περισσότερο, θα έριχναν απερίσκεπτα ένα ξένο είδος σε κάποιο οικοσύστημα, αντίθετα αυτό το κάνουν συστηματικά οι κυνηγοί, οι οποίοι ρίχνουν ξενικές ποικιλίες ειδών «για εμπλουτισμό των θηραμάτων» στην ελληνική φύση. Το αποτέλεσμα είναι αφενός τα ζώα αυτά στην πραγματικότητα να συμπεριφέρνονται σαν οικόσιτα, έτοιμα για τουφέκισμα, αφετέρου να κινδυνεύουν με εξαφάνιση κάποια αντίστοιχα γηγενή είδη.
Τα ίδια ισχύουν για κάποιους ιδιόρρυθμους «φιλόζωους», άσχετους όμως με τις βασικές αρχές της οικολογίας, που αγοράζουν διάφορα εξωτικά ερπετά από τα pet-shops και όταν τα ζώα μεγαλώνουν, τα αμολάνε σε ρεματιές και δασύλλια, με αποτέλεσμα μερικές φορές να εξαπλώνονται σε βάρος των τοπικών ειδών.
Το ίδιο βέβαια κάνουν πολλοί με τους σκύλους τους, ώστε όλα τα προαστιακά δάση να έχουν γεμίσει με συμμορίες αγριόσκυλων (να από που προέρχονται οι φήμες για κοπάδια τσακαλιών και λύκων).
Τώρα αν και όλοι αυτοί κατατάσσονται στους «οικολόγους», γενικώς και αορίστως, προφανώς μιλάμε για σύγχυση εννοιών... Αλλά τι περιμένεις, αφού και οι κυνηγοί ανακηρύχθηκαν «προστάτες του περιβάλλοντος» από τον κ. υπουργό, για να πάρουν τις σχετικές επιδοτήσεις!
Αυξάνονται τα φίδια;
Παρόλο που προφανώς όλη η ιστορία με τους «οικολόγους και τα φίδια» είναι ένας μύθος, ίσως προκατασκευασμένος, θα πρέπει πάντως να εξετάσουμε γιατί βρίσκει έδαφος και ριζώνει. Αν ήταν διαδεδομένη κυρίως στους κατοίκους των πόλεων, θα λέγαμε ότι έχουν χάσει την επαφή με την φύση και εντυπωσιάζονται όταν συναντήσουν ένα φίδι στο δρόμο τους. Όμως, η φήμη αυτή κυκλοφορεί κυρίως στους ανθρώπους της υπαίθρου.
Μήπως υπάρχει πράγματι αύξηση της παρουσίας φιδιών αλλά και παρασίτων κάθε λογής, την οποία δεν μπορούν να εξηγήσουν λογικά, ώστε την αποδίδουν στους «οικολόγους που τα ρίχνουν τις νύχτες με ελικόπτερα»;
Δε θα μου προκαλούσε έκπληξη κάτι τέτοιο. Τα ελληνικά οικοσυστήματα έχουν διαταραχθεί ριζικά μέσα σε λίγες μόνο δεκαετίες, οπότε δεν είναι περίεργο αν εμφανίζονται είδη ζώων σε περιοχές που δεν υπήρχαν πριν ή σε διαφορετικές συχνότητες από ό,τι πριν. Αυτό είναι λογικό να εντυπωσιάζει τους κατοίκους των χωριών, ιδίως τους πιο ηλικιωμένους, που θυμούνταν μια πολύ διαφορετική κατάσταση.
• Για παράδειγμα, αφού οι κυνηγοί και τα φυτοφάρμακα έχουν εξολοθρεύσει τους αετούς και τα γεράκια, που τρώνε τα φίδια, τα ποντίκια κλπ, λογικό είναι αυτά να αυξάνονται, αφού δεν έχουν πλέον φυσικούς εχθρούς.
• Ομοίως, διάφορα έντομα μπορεί να αυξάνονται γιατί τα εντομοκτόνα έχουν εξαφανίσει τα εντομοφάγα πουλιά αλλά και τα αρπακτικά έντομα, που τα κρατούσαν σε ισορροπία.
• Η επικράτηση της μονοκαλλιέργειας στις πεδιάδες δημιούργησε μείωση της βιοποικιλότητας και αύξηση μόνο όσων ειδών μπορούν να ωφεληθούν από τις δραστηριότητες του ανθρώπου.
• Αλλά και η εγκατάλειψη των ορεινών χωριών έχει οδηγήσει, αντίθετα από ότι θα νόμιζε κανείς, επίσης στο να μειωθεί η ποικιλία της διαθέσιμης τροφής για τα άγρια ζώα στις ορεινές περιοχές.
Τα βουνά μας πλέον μετατρέπονται σε πυκνούς και αδιαπέραστους πουρναρότοπους, εκεί όπου πρώτα υπήρχαν εναλλαγές ανάμεσα σε βοσκότοπους, πεζούλες, περιοχές με άγρια και ήμερα καρποφόρα δέντρα, θαμνότοπους, δάση κλπ, υπήρχε δηλαδή μια πανάρχαια ισορροπία ανθρώπου και φύσης. Αφού η ισορροπία αυτή έσπασε, τα άγρια ζώα αναγκάζονται πλέον να μετακινούνται προς τους ανθρώπους, ψάχνοντας για νέους κατάλληλους βιότοπους.
• Τέλος, υπάρχει και η κλιματική αλλαγή που, αργά αλλά σταθερά, αλλάζει τις ισορροπίες στα ελληνικά οικοσυστήματα.
Ίσως, τελικά, αντί να προσπαθούμε να βγάλουμε τους ανθρώπους της υπαίθρου τρελούς, που βλέπουν παντού φίδια και μύγες, θα πρέπει μάλλον να συμφωνήσουμε ότι μπορεί να έχουν δίκιο, μόνο που υπεύθυνοι γι΄ αυτό δεν είναι οι οικολόγοι αλλά, αντίθετα, η καταστροφή του περιβάλλοντος.
Λεωνιδας Μανιάτης