ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ ΧΩΡΙΣ AΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Ένας φίλος μου έστειλε κείμενο με τις θέσεις του επί του νομοσχεδίου ‘‘Καλλικράτης’’ και μου ζήτησε να εκφράσω τις δικές μου απόψεις για το θέμα.
Αυτός, καθορίζει ως βασικές αρχές λειτουργίας της αυτοδιοίκησης την αιρετότητα και την ανακλητότητα των οργάνων εξουσίας του δήμου ( δημοτικό συμβούλιο, δήμαρχος, αντιδήμαρχοι, τοπικά συμβούλια, εκτελεστικές επιτροπές κλπ), εάν πράγματι σωστά κατάλαβα και ξεχνάει να αναφερθεί στις εξίσου σημαντικές αρχές, της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας, καθώς και της διαφάνειας στη διοίκηση των ΟΤΑ. Στην περίπτωση αυτού του θέματος είναι σαν να βλέπουμε το ένα και όχι και τα δυο πόδια του υπό εξέταση αντικειμένου.
Αλλά και εκτός των ανωτέρω αρχών, οι οποίες όντως έχουν διαχρονική αξία, αποτελεί κενή περιεχομένου κάθε συζήτηση που ξεχνά να τοποθετηθεί στον συγκεκριμένο χώρο, χρόνο και στις ιδιαιτερότητες.
Συγκεκριμένα, σε ποια αυτοδιοίκηση άραγε αναφέρεται ο φίλος μας, όταν στην πλειοψηφία τους οι οργανισμοί βρίσκονται υπό καθεστώς οικονομικής χρεοκοπίας; Ιδιαίτερα δε, ενώπιον της εξαπλωμένης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Ποια σοβαρή ανάλυση μπορεί να σταθεί αν δεν ληφθεί υπόψη ως προϋπόθεση ο πρωταρχικός οικονομικός παράγοντας, στη λειτουργία του θεσμού και γενικότερα η σημασία του στον κοινωνικό χώρο;
Ποια σημασία θα έχει για τη λειτουργία του θεσμού, η ανάλυση σε κενό αέρος, δηλαδή χωρίς να ληφθούν υπόψη οι συγκεκριμένες παραγωγικές και οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις κοινωνικές ομάδες ή στρώματα ;
Έτσι, σοβαρές επιφυλάξεις εγείρονται, αλλά και διαφωνίες εάν πράγματι το συνταχθέν κείμενο εκφράζει αντιπολιτευτική θέση με αποτέλεσμα, έναντι αυτής του σχεδίου «Καλλικράτης».
Αλλά, ο φίλος μου και κάποιοι σύντροφοί του, παιδιόθεν διακρίνονται για το ανυπόμονο πνεύμα τους, την αφηρημένη σκέψη τους και το δονκιχωτικό χαρακτήρα των θέσεών τους.
Απευθύνονται μάλλον προς τη λεγόμενη κοινωνική πρωτοπορία: «αριστερή» ή «οικολογική», με σκοπό ασυνείδητα τη συσπείρωση κάποιας παράταξης ή όμιλο πολιτών, και όχι προς την κρατούσα συνείδηση των συγκεκριμένων ανθρώπων, των ενταγμένων στον παραγωγικό ιστό της περιοχής μας.
Θυμάμαι, τριάντα χρόνια τώρα, την πολιτική παρουσία αυτών των φίλων στα περιθώρια σχεδόν πολιτικών διαδικασιών της αυτοδιοίκησης να προπαγανδίζουν την καθαρότητα των αρχών τους, ενώ ο θεσμός οδηγείται ολοένα σε αδιέξοδο και σε κοινωνικό τέλμα.
Γιατί, οι φίλοι μου, που όντως διακρίνονται για την καθαρότητα των προθέσεών τους, αλλά και την ιδεολογική βαθύτητα της σκέψης τους, υστερούν ως προς την επιτυχή προσέγγιση του επονομαζόμενου «μέσου» πολίτη, που εντέλει περιλαμβάνει την πλειοψηφία των πολιτών και όχι τις μικρές ομάδες των ενεργών πολιτών.
Για μεγαλύτερης κλίμακας συμμετοχή και κοινωνία αυτοδιοικητικών όντως κινήσεων, όπως επιφανείς αυτοδιοικητικοί διατείνονται πρέπει να κατατίθεται πρόταση βασισμένη στην οικονομική και κοινωνική ανάλυση των σχέσεων και της δομής των οικισμών που πρόκειται να συνενωθούν και να αποτελέσουν το νέο δήμο.
Αλλά, όπως όλα δείχνουν, ο «Καλλικράτης» στην περιοχή μας επιφυλάσσει χωροθέτηση, άσχετη με ευρύ ορίζοντα και προοπτική που να βασίζεται σε ιδιαίτερο σχέδιο, για την ανάπτυξη τόσο του αστικού κέντρου, όσο και των αγροτικών οικισμών του, που υποβοηθά την ανάπτυξη και την εξάλειψη των τοπικών διαφορών τους.
Και είναι άγνωστο πως επιλύεται το ζήτημα της διοικητικής και οικονομικής αυτοδυναμίας, όχι μόνο ως προς τη σχέση της αυτοδιοίκησης με το αστικό κράτος και την κεντρική διοίκηση, σε θεσμοθετημένους πόρους και αρμοδιότητες, αλλά πρωτίστως όσον αφορά την ενότητα του χώρου, φυσικού, κοινωνικού και οικονομικού όπου απευθύνεται και την ενότητα των ανθρώπων και των παραγωγικών δυνατοτήτων τους που καλείται να υπηρετήσει.
Αλλά, δεν αρκεί μόνο η οικονομική επάρκεια, διότι σοβαρότερο πρόβλημα προκύπτει εξαιτίας κακής οικονομικής διαχείρισης, κατασπατάλησης πόρων και της υλοποίησης προγραμμάτων άσχετων με τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου.
Το κοινωνικό στρώμα που δημιουργήθηκε με την εφαρμογή του πρώτου κύματος υποχρεωτικών συνενώσεων «Καποδίστρια», αποτελούμενο από τους μόνιμους δημάρχους, αντιδημάρχους και λοιπούς έμμισθους παρατρεχάμενους της κεντρικής εξουσίας, αποτέλεσε το βασικό μοχλό οπισθοδρόμησης του θεσμού, που μέσω αδιαφανών διαδικασιών κατέλυσε κάθε έννοια του θεσμού και ανακήρυξε τον εαυτόν του μονοκράτορα.
Δίκαια, δημοτικός υπάλληλος, κοινός φίλος, ισχυρίζεται ότι οι διάφοροι αιρετοί θα πρέπει να αμείβονται μετρίως και να μην υπερβαίνουν το μισθό ενός ανώτερου δημοτικού υπαλλήλου.
Η θεσμοθέτηση με αποφασιστικό τρόπο της άμεσης συμμετοχής των πολιτών και των συλλογικών τους οργάνων αποτελεί αντίβαρο στην κακοδιοίκηση και στην αδιαφάνεια των διαδικασιών, που εντοπίζονται κυρίως στην οικονομική διαχείριση και αναδεικνύουν δυστυχώς την τοπική αυτοδιοίκηση σε πρωταθλήτρια παράνομων ενεργειών.
Όμως, για μια ακόμη φορά διαισθάνομαι πως όχι μόνο οι ιδέες του κειμενογράφου και των άλλων ομοϊδεατών του, αλλά και οι δικές μου απόψεις απέχουνε ως προς την αποτελεσματικότητα και απόδοση του πολιτικού λόγου.
Και όχι βέβαια, ως προς τη διακήρυξη των αρχών, αλλά στη συγκεκριμένη πολιτική ανάλυση και αντιπαράθεση με τους αναχρονισμούς του αυταρχικού κεντρικού κράτους και τις προσπάθειες του να συγκαλύψει τις αντιφάσεις του, κινούμενο σε βάρος των γνήσιων αυτοδιοικητικών δυνάμεων, με την υλοποίηση του σχεδίου «Καλλικράτης».
Νίκος Μπακιός