ΤΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ

Ξύπνησα απότομα από τους ήχους της μπάντας της φιλαρμονικής,
μόλις ξημέρωνε και ο σκύλος του σπιτιού γαύγισε κι αυτός εκνευρισμένος. Έχει ευαίσθητο νευρικό σύστημα και παθαίνει σοκ στους θορύβους, ιδιαίτερα την περίοδο του Πάσχα με τα στρομπόνια και τα βεγγαλικά.
Αλλά, δεν ήμουν σίγουρος ότι είχα ξυπνήσει πραγματικά. Η μουσική που παιάνιζε η τοπική μπάντα ήταν το εμβατήριο «Μακεδονία ξακουστή του Αλεξάνδρου η χώρα», ανήμερα 25ης Μαρτίου. Το τραγούδι συνεχίζει: «που έδιωξες τους Βούλγαρους και ελεύθερη είσαι τώρα».
Δεν ήξερα αν βρισκόμουν στην Κοτρωνιά, που θυμίζει λίγο Κολοκοτρώνη. Ήμουν φαντάρος, «τυφεκιοφόρος του εχθρού» μου λέγαν οι συστρατιώτες μου. ΄Ισως, γιατί δεν έκανα ποτέ εύστοχη βολή. ΄Ηταν η ώρα της εθνικής διαπαιδαγώγησης. Μας ομιλούσε ο Διοικητής, στενός συνεργάτης του χουντικού Ιωαννίδη. ΄Ηταν εκεί και ο «πράκτορας» από τα Σαβάλια. Μόλις είχε γυρίσει από την εντατική του Ρίου με πνευμονικό οίδημα. Και ο Θόδωρος από τα Φάρσαλα, που τον ανέκριναν μόνο για το εβραϊκό επώνυμό του.
Έπρεπε λέει να τραγουδήσουμε «…. Που έδιωξες τους Βούλγαρους…», εμείς ανοιγοκλείναμε τα στόματα χωρίς να τραγουδάμε.
Ένας δολιχοκέφαλος δόκιμος σχεδόν ακούμπησε το αυτί του στο στόμα του Θεσπρωτού φίλου μου. Και η Βουλγαρία ήταν ελάχιστα χιλιόμετρα πιο πάνω και δίπλα μας η Τουρκιά.
΄Υστερα ο σκύλος άλλαξε πλευρό και ξανακοιμήθηκε ησυχασμένος, είχα τότε σίγουρα ξυπνήσει.
Κοιτούσα γύρω μου απελπισμένα, όχι γιατί ξύπνησα χωρίς λόγο μια μέρα αργίας από τα χαράματα, αλλά για κάτι ακαθόριστο που με απειλούσε. Που διατάρασσε τις ισορροπίες της καθημερινότητάς μου.
Εννοούσα ότι η μπέιμπι σίτερ της κόρης μου το προηγούμενο βράδυ, είναι Βουλγάρα. Περίμενα την οικιακή βοηθό να έρθει σήμερα και συμπτωματικά είναι κι αυτή Βουλγάρα. Αλλά και η καφετζού, η Ντιάνα, είναι Βουλγάρα. Αυτή φτιάχνει υπέροχο ελληνικό καφέ, που στην πατρίδα της τον λένε τούρκικο. Παρότι, όπως μου λέει, τα αισθήματα των συμπατριωτών της απέναντι στην Τουρκία δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτά των Ελλήνων.
Πάντως, στη Σόφια που βρέθηκα κάποτε, διαπίστωσα τα φιλελληνικά αισθήματα των ανθρώπων και την ενότητα του χώρου των Βαλκανίων που «δεν είναι παίξε γέλασε» και ας ανατίναξαν κάποιοι με εκρηκτικά το άγαλμα του Δημητρώφ, θέλοντας έτσι να σβήσουν το διεθνιστικό παρελθόν της χώρας και το τραγούδι που λέγαμε κρυφά τα χρόνια της δικτατορίας «μαύρα κοράκια …. το Δημητρώφ στην κρεμάλα να δουν…».
Αλλά, ήταν επέτειος σήμερα της 25ης Μαρτίου και δεν καταλάβαινα την επικαιρότητα του τραγουδιού. Θα ταίριαζε σ’ αυτή την περίπτωση ο πατριωτικός ύμνος του Ρήγα Φεραίου « …Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένοι και Ρωμιοί, αράπιδες και άσπροι με μια κοινή ορμή για την ελευθερίαν να ζώσουμε σπαθί…».
Πολύ περισσότερο που σήμερα οι γείτονές μας είναι Ευρωπαίοι υπήκοοι και υφίστανται την ίδια με μας συμφορά. Εννοώ τη μεγάλη οικονομική κρίση και τις ασύμμετρες απειλές της.
Αλλά γυρίζοντας πλευρό τελικά ηρέμησα, η «πατριωτική» αυτή μουσική, περί της εκδιώξεως των Βουλγάρων, δεν συνοδευόταν από λόγια. ΄Ετσι, δεν υπήρχε περίπτωση κάποιος Βούλγαρος να καταλάβει το απωθητικό νόημα του εμβατηρίου.
Προβληματίστηκα όμως παρόλα αυτά για το αν η διάθεσή μου ανταποκρίνεται στη συνείδηση και άλλων πολιτών, που συνηθίζεται να καλείται «κοινή γνώμη».
Γιατί, εγώ αμφισβητούσα γενικότερα τη σκοπιμότητα των στρατιωτικών εμβατηρίων και ιδιαίτερα τα αναφερόμενα στους εξωτερικούς εχθρούς και στην ιδεαλιστική σκοπιμότητα των πολέμων.
Φαντάστηκα τους ελάχιστους φίλους των άλλων ζώων, γατών, σκύλων, δεκαοκτούρων, σπουργιτιών, κοτών, φιδιών και κιρκινεζιών, που θα αγνοούσαν πιθανότερα το ψυχικό άχθος που υπέστησαν αυτά, εξίσου σημαντικό και αποτρόπαιο με αυτό που αντιλήφθηκα στα μάτια του δικού μου σκύλου την ώρα ακρόασης του επίμαχου εμβατηρίου.
Αλλά και την ανεπαίσθητη ενόχληση που υφίστανται τα δένδρα, τα λουλούδια και τα φυτά, όπως οι επιστημονικές απόψεις βεβαιώνουν, με τους αποτόμους, μελωδικούς μεν, αλλά άκρως διεγεργητικούς ήχους αυτών των τραγουδιών.
Και πιθανότατα να μην περιλαμβάνεται η διάθεσή μου στην καλυπτόμενη έκταση της αποκαλούμενης κοινής γνώμης.
Γιατί, μάλλον εντάσσονται σ΄αυτήν κάποιοι που εγείρονται με άκρατο ενθουσιασμό, υπό τον ήχο των εμβατηρίων που παιανίζει η φιλαρμονική και εμφορούμενοι από εθνική έξαψη βηματίζουν με στρατιωτικό ρυθμό μες την οικία τους, αγνοώντας ηθελημένα τα διογκούμενα άλλα καθημερινά τους προβλήματα.

Αγ. Ζαχαριάδης