ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΛΛΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Για ένα άλλο τουριστικό μοντέλο
Κάποιες βασικές σκέψεις

Ενόψει της εκστρατείας τους για έναν αειφορικό Τουρισμό και την Ημερίδα που διοργανώνουν με τίτλο «Τουρισμός και Οικολογία» στα Χανιά, στις 4 Οκτωβρίου, οι Οικολόγοι Πράσινοι καταθέτουν κάποιες βασικές σκέψεις:

Επείγουσα η ανάγκη αλλαγής του κυρίαρχου τουριστικού μοντέλου της Ελλάδας

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν γενικότερη αλλαγή κατεύθυνσης, προς ένα Τουρισμό που θα σέβεται το περιβάλλον, που δεν θα τσαλαπατά τις προστατευόμενες περιοχές, τους νόμους και το Σύνταγμα, που δεν θα φοροδιαφεύγει, που θα σέβεται και θα ωφελεί πραγματικά τις τοπικές κοινωνίες και θα συνδέεται με άλλες βιώσιμες τοπικές οικονομικές δραστηριότητες, που θα βασίζεται στην ποιότητα και τη μόρφωση, και όχι στην εκμετάλλευση ανηλίκων και μεταναστών, που θα δημιουργεί ουσιαστικές θέσεις εργασίας με ανθρώπινες εργασιακές συνθήκες για όλους, που δεν θα βάζει τον αγρότη να κουρεύει το γκαζόν ή να κουβαλάει τα μπαστούνια του γκολφ. Προς ένα μη-ενεργοβόρο Τουρισμό που δεν θα στηρίζεται στην υπερκατανάλωση αλλά στην εξοικονόμηση αγαθών και πολύτιμων φυσικών πόρων όπως το νερό, που δεν θα εντείνει τις ήδη ορατές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την ερημοποίηση, αλλά θα συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος.

Οι πρόσφατες ανθρώπινες τραγωδίες στη Μύκονο αλλά και στη Σαντορίνη – όπου ακόμα βρίσκεται το επικίνδυνο για το θαλάσσιο περιβάλλον κουφάρι του ναυαγίου του Sea Diamond - δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία. Είναι η κορυφή του παγόβουνου, σημάδια ενός μοντέλου τουρισμού που μετατρέπεται από ευκαιρία σε κατάρα για τις τοπικές κοινωνίες. Οι κάτοικοι τουριστικών περιοχών γίνονται μάρτυρες ή ακόμα και θύματα (βλέπε Ομαλός, Μάλια, Χερσόνησος, Ζάκυνθος, Κέρκυρα) εκτρόπων από έναν ανερχόμενο υπόκοσμο και από μια Πολιτεία που τον ανέχεται. Μετά την καταστροφή των ελληνικών πόλεων και την υποβάθμιση των παράκτιων αστικών περιοχών, η επέλαση του τσιμέντου, του εύκολου χρήματος και των καταναλωτικών συνηθειών μιας μη βιώσιμης συμπεριφοράς απειλεί με πλήρη κατάρρευση τις φυσικές περιοχές που έχουν απομείνει, τις παράκτιες περιοχές και τα νησιά μας, που τείνουν να μετατραπούν σε προάστια Ελληνικών και Ευρωπαϊκών πόλεων με την μετατροπή τους σε περιοχές παραθεριστικής κατοικίας κατοίκων κυρίως υποβαθμισμένων αστικών περιοχών. Φαινόμενα που υποτίθεται μας ωθούν να εγκαταλείψουμε έστω και για λίγο τις απάνθρωπες πόλεις (μποτιλιάρισμα, φασαρία, ρύπανση, σκουπίδια, εκνευρισμός, βία), τείνουν να γίνουν καθεστώς τον Αύγουστο σε πολλά, κάποτε ήσυχα και γαλήνια μέρη, με αντίτιμο, μάλιστα, την αστρονομική άνοδο των τιμών γης και καταναλωτικών αγαθών.

Την ίδια ώρα που τα υπουργικά χείλη εκφέρουν πανηγυρικούς περί αειφορικού τουρισμού, νομίζοντας ότι αποτελεί απλώς το μαγικό πράσινο ραβδί για την περίφημη «επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου», οικονομικά συμφέροντα με τη στήριξη τοπικών παραγόντων και βουλευτών κυρίως από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, επιχειρούν να λεηλατήσουν ακόμη και προστατευόμενες περιοχές που εντάσσονται στο δίκτυο Ευρωπαϊκών Οικοτόπων ΦΥΣΗ 2000, όπως την Στροφυλιά στην Πελοπόννησο, το Λαφονήσι στα Χανιά και τα Σεϊτάνια στη Σάμο.

Παρά τις αντιξοότητες, οάσεις πραγματικά αειφορικού τουρισμού που σέβεται τη φύση και τον πολιτισμό του τόπου επιβιώνουν σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας. Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν να υποστηριχθούν και να αποτελέσουν φορείς «καλών παραδειγμάτων» για την αλλαγή συνολικά του τουριστικού μοντέλου στη χώρα μας! Αντί να επιδοτούνται, άμεσα και έμμεσα, πολυεθνικοί όμιλοι-οδοστρωτήρες, αντί να ξεπουλιέται η γη και ο Τουρισμός της χώρας μέσω συγκροτημάτων παραθεριστικών κατοικιών που δίνουν το τελειωτικό χτύπημα στα νησιά και τις φυσικές περιοχές, αντί να προωθούνται με γενναίες επιδοτήσεις φαραωνικά έργα ΠΟΤΑ Μεσσηνίας, Κάβο Σίδερο στο Λασίθι, Νηές στο Βόλο, Αγρο-τουριστική επένδυση στην Αταλάντη), κοντόφθαλμων και μεσοπρόθεσμα καταστροφικών μοντέλων ανάπτυξης, αντί να δημιουργούνται συνεχώς νέα αεροδρόμια για τσάρτερ και νέοι αυτοκινητόδρομοι ενώ παραμελούνται τα μέσα μαζικής μεταφοράς, οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν να (υπο)στηριχθεί η ραχοκοκαλιά του Ελληνικού Τουρισμού, η οικογενειακή επιχείρηση. Έτσι θα μπορέσει αφενός να συνδεθεί με ήπιες, Περιβαλλοντικά συμβατές μορφές τουρισμού που θα αναδεικνύουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της κάθε περιοχής και αφετέρου να πετύχει υψηλές οικολογικές αποδόσεις, με την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών και συμπεριφορών για εξοικονόμηση νερού και πρώτων υλών, για βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων και τον περιορισμό της σπατάλης ενέργειας. Μεταξύ των πολλών πλεονεκτημάτων, είναι και η – μέσω αυτής της πολιτικής - δημιουργία ισχυρών «συμφερόντων» και εργαλείων διατήρησης και βιώσιμης διαχείρισης του φυσικού και πολιτισμικού μας πλούτου μακροχρόνια, η δημιουργία πραγματικά βιώσιμων τοπικών οικονομικών δραστηριοτήτων και η οικολογικά – κοινωνικά βιώσιμη ανάπτυξη της υπαίθρου.

Το φυσικό περιβάλλον, τα μονοπάτια, η τοπική αρχιτεκτονική, το αγροτικό τοπίο, ο κοινωνικός ιστός της ελληνικής υπαίθρου, ο οικογενειακός χαρακτήρας του τουρισμού, η αυθεντικότητα, οι παραδόσεις, η διατροφή, το ελληνικό μέτρο, αποτελούν – αν και υποτιμώνται - τον πραγματικό μαγνήτη για τα (ήδη πολλά) εκατομμύρια επισκεπτών. Ο μιμητισμός παρωχημένων προτύπων, όπως τα γκολφ σε άνυδρες και άλλες περιοχές, η υπερβολή και η χλιδή σε περιοχές που ανέδειξαν κάποτε τον πολιτισμό του μέτρου και της ποιότητας, οι περίκλειστες μεγάλες τουριστικές μονάδες, αλλά και τα ποτά «μπόμπες», οι μπράβοι, ο σεξοτουρισμός, τα φτηνά πακέτα που δεν αφήνουν τίποτε, ή η εργοδοτική ασυδοσία δεν προσφέρουν πραγματικά στην κοινωνία και την οικονομία. Ας αφήσουμε το γκαζόν, τη χλιδή, τις τρύπες του γκολφ και τις τρύπες στο νερό σ’ αυτούς που δεν έχουν κάτι άλλο να αναδείξουν.

Πρέπει η Κυβέρνηση, αλλά και μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος, να σταματήσει να αντιμετωπίζει τον Τουρισμό ως μία ακόμα βιομηχανία, και μάλιστα «βαριά», η οποία συνεισφέρει με κάποιο μαγικό τρόπο ‘αόρατα’ δισεκατομμύρια και δεν απαιτεί ιδιαίτερη υπουργική ενασχόληση παρά κοσμητικές παρεμβάσεις και κοσμικές εκδηλώσεις. Ας διδαχθεί από τα λάθη άλλων τουριστικών χωρών όπως η Ισπανία αλλά και η γειτονική Βουλγαρία που τώρα γκρεμίζουν! Και ας βοηθήσουν να οικοδομηθεί ένας μοντέλο τουρισμού που μας αρμόζει, που να αναδεικνύει αντί να καταστρέφει, να αναβαθμίζει αντί να υποβαθμίζει, να σέβεται αντί να στρεβλώνει, να αξιοποιεί αντί να απαξιώνει. Καθώς σημαντικά τμήματα τόσο των τοπικών κοινωνιών και φορέων όσο και του τουριστικού τομέα φαίνεται ότι αρχίζουν να αναζητούν μια διαφορετική πορεία στον τουρισμό, αξίζει να συνεργαστούμε και να αποτελέσουμε από κοινού μια δύναμη που θα ταράξει τα λιμνάζοντα νερά και θα ανοίξει οικολογικά βιώσιμα μονοπάτια.